Вакытка да бирешми
Вакыт елга кебек ага бирә. Бөек Ватан сугышында катнашучылар саны да елдан-ел кими. Әмма героик үткәнебез турындагы хәтер безнең йөрәкләрдә яши. Бездән соң да китапларда, документаль хроникада, иске фотографияләрдә яшәячәк ул.
70 нче еллар уртасында төшерелгән бу фотода ике якташыбыз фронтовиклар Виктор Константинович Хаванов һәм Николай Иванович Дрожжев укучылар арасында сурәтләнгәннәр. Алар балаларга Ватаныбызны дошманнан ничек итеп саклаулары, җимерелгән халык хуҗалыгын торгызулары турында кызыклы хатирәләрен сөйләгәннәрдер. Бу коточкыч сугышта алар исән калганнар, Җиңү көнен каршылаганнар. Аларны еш кына район мәктәпләренә чакыралар, балалар ветераннарның истәлекләрен һәрвакыт зур кызыксыну белән тыңлыйлар.
Виктор Хаванов сугышның беренче көннәреннән үк шинель кия һәм фашизм белән көрәшнең иң алдагы линиясенә эләгә. Ленинградны саклый, сугышлар белән Берлинга кадәр барып җитә. Капитанның күкрәген орден һәм медальләр бизи. Аның якташларына җибәргән хаты "Октябрь юлы" район газетасында 1942 елның гыйнварында бастырыла. Анда: "Иптәшләр, илебезнең язмышы куркыныч астында, дошман Ватаныбызны басып алып халкыбызны тар-мар итәргә тели. Әмма без моңа юл куймабыз. Районның барлык хезмәтчәннәрен Кызыл Армиягә даими ярдәм итәргә чакырам. Фронтны азык-төлек белән тәэмин итү буенча йөкләмәләрне арттырып үтәгез. Моның белән сез дошманны җиңүгә үз өлешегезне кертерсез. Ә без үз чиратыбызда фашистларга каршы көчебезне дә, тормышыбызны да кызганмыйча көрәшәчәкбез. Күкрәгемдә йөрәгем типкәндә коралымны нык тотачакмын". Виктор Хаванов бу антына тугры кала. Туган йортына җиңүче булып кайта. Аннары ул озак еллар район хәрби комиссариатында эшли, булачак солдатларны тәрбияли.
Николай Иванович Дрожжев хәрби юлын Мәскәү астында башлый. Бу вакытта анда немецлар белән канкойгыч сугышлар бара. Сталинград өчен бәрелешләр аның хәтерендә аеруча нык уелып калган. 1942 елның җәеннән 1943 елның гыйнварына кадәр шушы герой шәһәрне саклый ул. Бу сугыш турында йөзләрчә китаплар язылган, дистәләрчә кинолар төшерелгән. Әмма анда турыдан-туры катнашучыларның истәлекләрен берни белән дә чагыштырып булмый. Биредә солдатларны адым саен үлем сагалый. Бервакыт снаряд кыйпылчыгы Дрожжевның шинелен һәм гимнастеркасын яндырып үтә. Ниндидер могҗиза белән генә исән кала ул. Аннан соң Украинаны азат итүдә катнаша. Висла кичелә, Варшава һәм Берлин азат ителә. Николай Дрожжевның геройларча юлы турында күкрәгендәге медальләре сөйли: "За отвагу", "За оборона Сталинграда", "За взятие Варшава", "За взятие Берлин".
Бу саргайган фотография героик эпоханың ачык шаһиты булып тора. Аны вакыт та җиңә алмый инде.
Рәсемдә: В.Хаванов (сулда) һәм Дрожжев укучылар арасында.
